ΣΤΙΓΜΙΑΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΝΑΦΛΕΞΗ
ΕΝΑ ΑΝΕΞΗΓΗΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ
ΣΤΙΓΜΙΑΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΝΑΦΛΕΞΗ
(Spontaneous Human Combustion)
«There's one mystery I'm asked about more than any other- spontaneous human combustion. Some cases seem to defy explanation, and leave me with a creepy and very unscientific feeling. If there's anything more to SHC, I simply don't want to know.»
Arthur C. Clarke
Το περίεργο αυτό φαινόμενο της αιφνίδιας αυτόματης ανάφλεξης είναι ένα μυστήριο για αιώνες τώρα. Οι επιστήμονες ακόμα και τώρα αναρωτιούνται αν όντως υφίσταται ως γεγονός. Ωστόσο, έχουμε αναφορές για το γεγονός αυτό στην παγκόσμια λογοτεχνία και ιστορία. Παρακάτω θα επιχειρηθεί να παρουσιαστούν κάποια γεγονότα όσο καλύτερα γίνεται προκειμένου να υπάρξει μια βαθύτερη έρευνα για ακόμα ένα μυστήριο του ανθρώπινου σώματος. Το φαινόμενο της Ανθρώπινης Αυτόματης Ανάφλεξης (Spontaneous Human Combustion, SHC) είναι το φαινόμενο κατά το οποίο το ανθρώπινο σώμα μετατρέπεται ξαφνικά σε μια φλεγόμενη κόλαση χωρίς να έρθει σε επαφή με εξωτερική φωτιά. Σε μερικές δε περιπτώσεις το σώμα έχει γίνει ολοκληρωτικά στάχτη την ώρα που εύφλεκτα υλικά γύρω από το σώμα μένουν ανέπαφα.
Το φαινόμενο πάντα γοήτευε τους λογοτέχνες χάρις την μυστηριώδη του φύση και την αποτρόπαια έκφραση του. Ο συγγραφέας Χέρμαν Μέλβιλ στο βιβλίο του “Redbarn” κλείνει ένα κεφάλαιο με μια αιφνίδια ανθράκωση. Σε αυτό το βιβλίο, ένας άνθρωπος μεταφέρεται σε «κατάσταση μέθης» σε ένα πλοίο και τοποθετείται σε μια καμπίνα. Αργότερα κάποιοι ναύτες νιώθουν μια παράξενη μυρωδιά και κατευθύνονται προς την καμπίνα. “Όχι δεν είναι νεκρός, φώναξε ο ναύτης καθώς η κίτρινη φλόγα τρεμόπαιζε στο ακίνητο στόμα του μεθυσμένου. Αλλά δεν πρόφτασε να τελειώσει την κουβέντα του όταν είδαν όλοι με τρόμο, δύο γλώσσες πρασινόχρωμης φλόγας σαν διχάλα να πετάγονται ανάμεσα από τα χείλη του και μέσα σε μια στιγμή το νεκρικό πρόσωπο το τύλιξαν αμέτρητες φλόγες σαν σκουλήκια”.
Ένας άλλος λογοτέχνης, ο Τσαρλς Ντίκενς, στον πρόλογο του βιβλίου του “Bleak House” τονίζει ότι πριν αναφέρει την αιφνίδια ανθράκωση στο έργο του έκανε τον κόπο να ερευνήσει το θέμα και βρήκε καταγραμμένες 30 περιπτώσεις αυτόματης ανάφλεξης. Στο κεφάλαιο 32 μάλιστα του έργου του γράφει βασιζόμενος στην έρευνά του: “Υπάρχει ένας θερμός, αποπνικτικός ατμός στο δωμάτιο και μια σκούρα λιπαρή ουσία στους τοίχους και στο ταβάνι. Σε μια μεριά ένα τμήμα του πατώματος έχει καεί. Πιο πέρα είναι “είναι οι στάχτες ενός μικρού καρβουνιασμένου και σπασμένου ξύλου, σκεπασμένου με λευκές στάχτες; Ω, τι φρίκη! Είναι αυτός!” Δώστε στο θάνατο όποιο όνομα θέλετε αλλά είναι πάντα ο ίδιος θάνατος – ο γεννημένος από τους διεφθαρμένους χυμούς του ίδιου του ακόλαστου σώματος – η Αιφνίδια Απανθράκωση, και κανένας άλλος” Ο ίδιος συγγραφέας, σε μια λεπτομερειακή υποσημείωση στο βιβλίο του “Whiland” παραθέτει το άρθρο ενός Γάλλου χειρουργού που γράφτηκε το 1783 για μια γυναίκα που βρέθηκε απανθρακωμένη: “Η γυναίκα αυτή ήταν υπερβολικά παχύσαρκη και της άρεσαν πολύ το κρασί και τα άλλα ποτά. Την ίδια μέρα του θανάτου της είχε πιει τρία μπουκάλια κρασί και ένα μεγάλο ποτήρι κονιάκ. Οι σωματικοί χυμοί της γυναίκας φορτωμένοι με εύφλεκτο υλικό, πρέπει να συνέβαλαν πολύ στην απανθράκωση της”.
Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΥ
Το ακόλουθο γεγονός εκτυλίχθηκε στην Πενσυλβάνια το χειμώνα του 1966. Ο Ντον Γκόνσελ δούλευε στη εταιρεία Αεριόφωτος του Κάουντερσπορτ, στον έλεγχο των μετρητών γκαζιού. Γύρω στις 9 γύρισε στο σπίτι του και φώναξε το συνηθισμένο χαιρετισμό του στον σεβαστό 92χρονο γιατρό που είχε υπηρετήσει για χρόνια στην κοινότητα. Ο γιατρός Μπέντλεϋ, συνήθως, του ανταπέδιδε τον χαιρετισμό, αλλά εκείνη τη μέρα – 5 Δεκεμβρίου – δεν απάντησε. Ο υπάλληλος τότε κατέβηκε στο υπόγειο περπατώντας μέσα από έναν γαλαζωπό καπνό με μια ασυνήθιστη μυρωδιά, “κάπως γλυκιά” όπως εξομολογήθηκε αργότερα, και σε μια γωνιά του δαπέδου διέκρινε ένα σωρό στάχτες. Ο Γκόνσελ, ως εθελοντής πυροσβέστης που ήταν, σκάλισε ενστικτωδώς το σωρό με το πόδι του αλλά δεν βρήκε αναμμένα κάρβουνα. Από πάνω έχασκε μια τρύπα 75 με 90 εκ. που είχε τη σκουροκόκκινη απόχρωση των καμένων ξύλων. Ο Γκόνσελ ανέβηκε τις σκάλες και αποφάσισε να ψάξει τον Καθ. Μπέντλεϋ. Αυτό που είδε ο Γκόνσελ ευχήθηκε αργότερα να μην το είχε δει: στο μπάνιο είδε ένα καφετί πόδι, από το γόνατο και κάτω, σαν από ανδρείκελο. Δεν χρειάστηκε να κοιτάξει περισσότερο. Όρμησε έξω από το σπίτι ουρλιάζοντας “Ο Καθ. Μπέντλεϋ κάηκε!”
Η επιστήμη μας λέει πως για να καεί ένα πτώμα χρειάζονται τεράστιες ποσότητες θερμότητας και καυσίμου. Ο Καθ. Τζον Γκρενόμπλ, λέκτορας σε θέματα αποτέφρωσης αναφέρει ότι σε ένα κρεματόριο το πτώμα υποβάλλεται πρώτα σε μια θερμοκρασία 1037ο Κ επί 90 λεπτά και ύστερα σε θερμοκρασία 850ο Κ επί άλλα 60 μέχρι 150 λεπτά. Αυτό που βγαίνει όμως από τον κλίβανο όμως δεν είναι στάχτες και σκόνες αλλά “τμήματα οστών τα οποία έπειτα κονιορτοποιούνται με το γουδοχέρι”. Χαρακτηριστικά, οι χειρότερες πυρκαγιές σπιτιών προκαλούν θερμοκρασίες δεν ξεπερνούν τους 700ο Κ. Κι όμως η φλόγα που έκανε στάχτη το σώμα του καθ. Μπέντλεϋ – εκτός από μισό πόδι και την άρθρωση του γονάτου – δεν κατάφερε να λιώσει ακόμα και το αλουμινένιο πλαίσιο πάνω στο οποίο στεκόταν το πτώμα την ώρα της ανάφλεξης. Λίγα εκατοστά πιο εκεί μάλιστα υπήρχε και χρώμα το οποίο δεν είχε καεί! Ο Φρεντ Σάλλαντ, ο πρώτος πυροσβέστης που έφτασε ισχυρίστηκε ότι ήταν εντελώς ανεξήγητο. “Ήταν το πιο παράξενο πράγμα που είχα δει ποτέ”, πρόσθεσε μετά.
Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ
Μία μικρή μερίδα αποδίδει την ΑΑΑ σε βλάβη του ΚΝΣ. Για άγνωστη αιτία αποσυντονίζεται ο μηχανισμός κυκλοφορίας των ηλεκτρικών φορτίων του οργανισμού προκαλώντας αλλού κενά και αλλού συσσώρευση με αποτέλεσμα την ΑΑΑ. Θεωρητικά κάτι τέτοιο είναι σαφώς εφικτό αλλά λογικά ο θάνατος θα πρέπει να προηγείται της ανάφλεξης. Αν όχι θάνατος, τουλάχιστον καρδιακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο, ίσως παράλυση κλπ.
Η πρώτη επιστημονική και ιατρική αναφορά έγινε το 1673 στο έργο Acta Medica and Philosophica Hafniensia. Στο έργο αυτό ένας άτυχος παριζιάνος αφού έπινε επί τρία χρόνια υπερβολικά, τέλος μεταβλήθηκε σε καπνό και στάχτη ενώ βρισκόταν ξαπλωμένος σε αχυρένιο στρώμα. Μόνο το κρανίο του και τα οστά των δαχτύλων του έμειναν ώστε να μπορεί να αναγνωριστεί αυτή η άμορφη μάζα ως υπόλειμμα ανθρώπου. Το εκπληκτικό είναι πως το αχυρένιο στρώμα δεν έπαθε σχεδόν τίποτα.
Στις 9 Απριλίου του 1744, η κόρη της 60χρονης Γκρεϊς Πέτ από το Ίπσουιτς της Αγγλίας αντίκριζε την μητέρα της στο πάτωμα να καίγεται σαν “ένα κούτσουρο που καίγεται από φωτιά χωρίς φανερή φωτιά”. Το θύμα έπασχε επίσης από αλκοολισμό, ενώ μερικά άλλα εύφλεκτα υλικά που βρισκόταν δίπλα έμειναν άθικτα όπως και κάτι παιδικά ρούχα και ένα χάρτινο παραπέτασμα.
Ο μεγάλος χημικός του 19ου αιώνα, βαρόνος Γιούστους φον Λίμπιχ έδειξε ότι οι προσπάθειες να κάνουν την εμποτισμένη με οινόπνευμα σάρκα να καεί με την ένταση που απαιτείται για την SHC, αποδείχτηκαν άκαρπες: μόλις εξατμιζόταν το αλκοόλ εξαφανιζόταν και η γαλάζια φλόγα. Ο Τζον Κάσπερ στο βιβλίο του “Εγχειρίδιο άσκησης της Ιατροδικαστικής” απέρριψε αυτές τις “αδύνατες” απανθρακώσεις. Προσθέτει: ”Είναι λυπηρό να ξέρουμε ότι στο σωτήριο έτος 1681, σε ένα σοβαρό επιστημονικό έργο είμαστε υποχρεωμένοι ακόμα να συναντάμε τον μύθο της «αιφνίδιας απανθράκωσης» όταν οι αποδείξεις για την ύπαρξη της βασίζονται σε μαρτυρίες ανθρώπων που είναι εντελώς αναξιόπιστοι ερασιτέχνες” Φαίνεται όμως πως ο Καθ. Κάσπερ αγνοούσε τους πολλούς γιατρούς που είχαν ερευνήσει το φαινόμενο. Το 1828 για παράδειγμα ο Καθ. Τζέημς Σκόφιλντ ανέφερε για έναν άνθρωπο στο Οντάριο που τον είδαν “να στέκεται όρθιος περιτυλιγμένος από μια μεγάλη ασημόχρωμη φλόγα, δίνοντας την εντύπωση ότι ήταν το φυτίλι ενός καιγόμενου κεριού” .Στο περιοδικό LO και στο βιβλίο the book o the damned ο Τσάρλς Φόρντ αναφέρει αρκετές περιπτώσεις ανθρώπινης θερμογένεσης που έγιναν μετά το 1861. Στις 18 Μαΐου 1857 στη Δυτική Φιλαδέλφια της Πενσυλβάνια η Άννα Μάρτιν βρέθηκε εντελώς απανθακωμένη σε ένα δωμάτιο όπου δεν υπήρχε καμία πηγή φωτιάς. Ο ιατροδικαστής υπολόγισε ότι για να αποτεφρωθεί τόσο τέλεια η 68χρονη ώστε να μείνουν μόνο το παπούτσια της και ένα τμήμα του κορμιού της η θερμοκρασίες πρέπει να έφτασαν τους 800 με 950 βαθμούς Κελσίου και όμως η θερμάστρα ήταν κρύα και το περιοδικό της που ήταν 60 εκ. μακριά έμεινε ανέπαφο!
Για να καταλάβετε το πόσο μεγάλη θερμοκρασία απαιτείται για κάτι τέτοιο, πρέπει να γνωρίζετε πως στα κρεματόρια αναπτύσσονται θερμοκρασίες 1200οC για περίπου οχτώ ώρες, ώστε να μείνουν αναγνωρίσιμα κόκαλα. Το παραπάνω ενισχύεται από το γεγονός πως το ανθρώπινο σώμα είναι το λιγότερο εύφλεκτο σώμα σε ένα δωμάτιο, δεδομένου ότι αποτελείται κατά 75% από νερό. Ακόμη το 75 % των θυμάτων είναι γυναίκες. Στις περισσότερες περιπτώσεις μία κίτρινη στάχτη καλύπτει το γύρω περιβάλλον ενώ σε όσες περιπτώσεις υπήρχαν αυτόπτες μάρτυρες, αναφέρθηκε πως το θύμα πριν ξεσπάσει σε φλόγες είχε τυλιχτεί μερικά δευτερόλεπτα πριν με μία γαλάζια αχλύ.
Ο Δρ. Ουίλτον Κρόγκμαν παραθέτει μια άλλη εμπειρία στο Σαιντ Πήτερσμπουργκ το 1951.Το απόγευμα της πρώτης Ιουλίου όταν ο γιος της Μαίρη Χάρντυ Ρήζερ έφυγε από το σπίτι της μητέρας του αφήνοντας πίσω μια πολύ οικεία εικόνα, την μητέρα του καθισμένη άνετα στην πολυθρόνα της με τα πόδια φορώντας παντόφλες απλωμένα μπροστά της και φορώντας ένα νυχτικό από ραιγιόν .Μετά από 12 περίπου ώρες το οικείο θέαμα μετατράπηκε σε μακάβριο. Μερικά μισοκαμένα ελατήρια είχαν μείνει από την πολυθρόνα, το ταβάνι και οι τοίχοι ήταν καλυμμένοι με μια λιπώδης καπνιά, σε απόσταση 3,5 μέτρα από το σώμα της Μαίρη υπήρχαν δυο κεριά λιωμένα, μερικές εφημερίδες και υφάσματα κοντά της δεν είχαν πάθει τίποτα . Δεν υπήρχε μυρωδιά καμένου ιστού και το μόνο που είχε απομείνει από ο σώμα της ήταν μερικοί αποτεφρωμένοι σπόνδυλοι , το κρανίο της συρρικνωμένο σε μέγεθος μπάλας του μπέηζ μπολ και ένα άθικτο πέλμα. Σχολιάζοντας αυτή την περίπτωση ο αρχηγός της αστυνομίας του Σαιντ Πήτερσμπουργκ, Τζέηκ Ρέιτσερτ, ανέφερε πως αυτή ήταν η “πιο ασυνήθιστη υπόθεση που συνάντησε στα είκοσι πέντε χρόνια της υπηρεσίας του”.
Η ΠΙΟ ΛΟΓΙΚΗ ΕΞΗΓΗΣΗ
Η επικρατέστερη και λογικότερη από αυτές είναι το λεγόμενο «εφέ του φιτιλιού» : Σύμφωνα με αυτό το λίπος του δέρματος, για άγνωστους λόγους, λιώνει ξαφνικά επάνω στα ρούχα των θυμάτων και μεταβάλλεται στην κυριολεξία σε φιτίλι, έτοιμο να πάρει φωτιά. Η θεωρία αυτή εξηγεί εν μέρει κάποια από τα φαινόμενα, αλλά αν τη δει κάποιος στο σύνολό της, διαπιστώνει ότι κάθε άλλο παρά στιβαρή είναι. Δεν εξηγεί καθόλου πώς μπορούν να αναπτυχθούν οι τεράστιες θερμοκρασίες. Τελευταία μια νέα εξήγηση αρχίζει να κερδίζει όλο ένα περισσότερο έδαφος: Η ξαφνική επιτάχυνση του μεταβολισμού που αποδίδεται σε μια νέα συνομοταξία "αναρχικών μορίων. Τα μόρια αυτά προκαλούν αλυσιδωτές επιταχυνόμενες αντιδράσεις με τις βιοχημικές ουσίες, οι οποίες παράγουν ενέργεια στο ανθρώπινο σώμα και χρησιμοποιούνται κανονικά για να απελευθερώσουν ενέργεια με αργό αλλά σταθερό ρυθμό. Η φύση έχει φροντίσει να απομονώσει τα «εργαστήρια» παραγωγής ενέργειας Του σώματος που βρίσκονται σε κάθε κύτταρο, με τη βοήθεια μεμβρανών. Όμως αυτές οι μεμβράνες μπορεί (θεωρητικό τουλάχιστο) να σπάσουν και τότε η θερμότητα που θα αναπτύσσεται είναι παραπάνω από αρκετή για το φαινόμενο SHC. Αρκεί να σκεφτούμε ότι η διάσπαση ενός μόνο γραμμαρίου γλυκόζης (το καύσιμο του οργανισμού) απελευθερώνει 38.000 joule, θερμότητα αρκετή για να ζεστάνει ένα φλιτζάνι με καφέ. Και πάλι όμως αυτή η εξήγηση δεν ερμηνεύει επαρκώς το γεγονός της μη καύσης των υπολοίπων επίπλων ή αντικειμένων στον ίδιο χώρο με το καμένο σώμα.
Με αυτά τα άλυτα ερωτήματα ασχολήθηκε ο δρ. Κρόγκμαν, γνωστός ως “οστεό – ντετέκτιβ”. Τα προβλήματα και οι αντιφάσεις που προέκυψαν ήταν τα εξής:
- Ο βαθμός αποτέφρωσης ήταν πολύ μεγάλος αν λάβουμε υπόψη την απουσία χημικού επιταχυντή. Όπως δήλωσε ο δρ. Κρόγκμαν “μόνο στους χίλιους πεντακόσιους βαθμούς και πάνω έχω δει οστά να λιώνουν και να ρευστοποιούνται τόσο ώστε να αποκτούν πτητικότητα”. Ωστόσο πτητικότητα παρατηρήθηκε στην περίπτωση της κας Ρήζερ.
- Το μέγεθος της φλόγας ήταν πολύ αντιφατικό σε σχέση με τα αποτελέσματά της. Όπως προαναφέρθηκε, η θερμότητα θα έπρεπε να είναι ιδιαίτερα υψηλή, πάνω από 1500 βαθμούς Κελσίου. Άρα η φλόγα θα έπρεπε ήταν δύο φορές πιο έντονη από μια συμβατική φωτιά σπιτιού. Ωστόσο, σύμφωνα με τις αναφορές το υπόλοιπο σπίτι ήταν άθικτο, ενώ θα έπρεπε να είχαν καταστραφεί όλα τα έπιπλα. Η απορία, γιατί το φαινόμενο, αν και ιδιαίτερα έντονο, περιορίστηκε μόνο σε ένα πολύ μικρό χώρο του σπιτιού, έμεινε άλυτη ακόμα και για τον δρ. Κρόγκμαν.
- Ας φανταστούμε ογδόντα κιλά ανθρώπινης σάρκας να καίγονται. Σίγουρα η οσμή θα ‘πρεπε να ήταν ιδιαίτερα έντονη. Στην περίπτωση της κας Ρήζερ, η οποία ήταν όντως περίπου ογδόντα κιλά, θα έπρεπε η οσμή της καμένης σάρκας να γεμίσει το κτίριο. Ωστόσο δεν παρατηρήθηκε, ούτε οσμή πουθενά σε ολόκληρο το κτίριο, ούτε καπνό, πράγμα που θα ήτανε απολύτως αναμενόμενο.
- Αξιοπερίεργο ήταν και το μέγεθος του κρανίου της κας Ρήζερ, όπως αυτό βρέθηκε μετά το θάνατο της. Ήταν συρρικνωμένο. Ένας ειδικός ιατροδικαστής γνώριζε ότι τα επίπεδα θερμοκρασίας που απαιτούνται για να αφυδατώσουν τους λιπώδεις ιστούς του θύματος θα έπρεπε να είχαν καταστρέψει το μαλακό ιστό του κρανίου και θα έπρεπε να είχαν κάνει το κεφάλι της να αναφλεγεί. Παρόλα αυτά ο δρ Κρόγκμαν, πειραματίστηκε με κρανία πτωμάτων και δεν κατάφερε να διαπιστώσει ούτε μια εξαίρεση αυτού του κανόνα.
No comments:
Post a Comment