Wednesday, May 29, 2019

Κίνα: τα πεινασμένα φαντάσματα


Κίνα: τα πεινασμένα φαντάσματα
Στην παράδοση της Κίνας τα πεινασμένα φαντάσματα διαφέρουν από τα κοινά φαντάσματα. Η παραδοσιακή πεποίθηση είναι ότι οι άνθρωποι γίνονται φαντάσματα όταν πεθαίνουν. Αρχικά, πιστεύονταν ότι τα φαντάσματα δεν είχαν αιώνια ζωή, αλλά σιγά σιγά θα αφυπνίζονταν και θα πέθαναν για δεύτερη φορά. Τα πεινασμένα φαντάσματα, σύμφωνα με την κοινή αντίληψη των Κινέζων, αποτελούν εξαίρεση και εμφανίζονται σε ειδικές περιπτώσεις, όπως όταν μία ολόκληρη οικογένεια έχει σκοτωθεί ή όταν η οικογένεια έχει πάψει να δείχνει ευγνωμοσύνη και σεβασμό στους νεκρούς προγόνους της.

Καθώς όμως ο Βουδισμός γίνονταν ολοένα και πιο δημοφιλής, η ιδέα ότι οι ψυχές θα ζήσουν στο διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την μετενσάρκωσή τους άρχισε να γίνεται ευρέως αποδεκτή. Παρόμοια, στην Ταοϊστική παράδοση πιστεύεται ότι τα πεινασμένα φαντάσματα μπορούν να αναδυθούν από ανθρώπους των οποίων ο θάνατος ήταν βίαος και όχι ευτυχισμένος. Τόσο ο Βουδισμός όσο και ο Ταοϊσμός μοιράζονται την ιδέα ότι τα πεινασμένα φαντάσματα μπορούν να προκύψουν λόγω της αμέλειας ή της λήθης των προγόνων από τη μεριά των απογόνων τους. Σύμφωνα με το Hua-yen Sutra, οι μοχθηρές πράξεις μπορούν να οδηγήσουν μία ψυχή στο να ξαναγεννηθεί σε διαφορετικά βασίλεια. Η έσχατη μοχθηρή πράξη θα έχει ως συνέπεια για μία ψυχή να γίνει κάτοικος της κόλασης, μία λιγότερο μοχθηρή θα την κάνει να πάρει τη μορφή ζώου, ενώ στην πιο χαμηλή βαθμίδα από όλες θα προκαλέσει τη μεταμόρφωσή της σε πεινασμένο φάντασμα. Υπάρχουν πολλές ιστορίες στην παράδοση της Κίνας οι οποίες αναφέρονται σε πεινασμένα φαντάσματα. Κοινό στοιχείο στις περισσότερες από αυτές είναι η αναφορά σε τέτοιου είδους φαντάσματα που στην προηγούμενη ζωή τους ήταν άπλειστες γυναίκες που αρνήθηκαν να δώσουν φαγητό.

Παράλληλα, στον πολιτισμό της Κίνας επικρατεί η άποψη ότι η ψυχή περιλαμβάνει στοιχεία τόσο από το yin όσο και από το yan. Το yin είναι το δαιμονικό κομμάτι-kui, ενώ το yan είναι είναι το κομμάτι του πνεύματος-shen. Όταν επέρχεται ο θάνατος το δαιμονικό κομμάτι-kui πρέπει να επιστρέψει στη γη και το πνεύμα-shen στον τάφο ή στην οικογενεική λειψανοθήκη. Αν το φάντασμα παραμεληθεί μετατρέπετει σε δαίμονα-kui. Το πνεύμα των προγόνων-shen προστετεύει τους απογόνους του και αν είναι σεβαστό από αυτούς μπορεί να τους φέρει τύχη.
Σύμφωνα με το Βουδιστικό Ντάρμα υπάρχουν τρεις ομάδες πεινασμένων φαντασμάτων:
αυτά που στερούνται πλούτου,αυτά με λίγο πλούτο και αυτά με πολύ πλούτο.


Εκείνα που διαθέτουν κάποιο πλόυτο διακρίνονται με τη σειρά τους σε τρεις κατηγορίες:
τα φλεγόμενα στόματα, στα οποία το φαγητό μετατρέπεται σε φλόγες,τα στόματα-βελόνες, των οποίων ο λαιμός είναι τόσο μικροσκοπικός ώστε δεν μπορεί να περάσει το φαγητό και τα αποτρόπαια στόματα, τα οποία είναι τόσο αποσυντιθεμένα και δύσοσμα για να δεχθούν οποιαδήποτε τροφή.

Ανάλογη κατηγοριοποίηση συναντάμε και στα φαντάσματα με τεράστια περιουσία:
τα φαντάσματα των θυσιών, που ζούν από τις θυσίες που προσφέρονται από τους ανθρώπους,
τα φαντάσματα που ζουν από αντικείμενα που υπάρχουν στο φυσικό κόσμο και τα παντοδύναμα φαντάσματα, όπως τα Yaksas και τα Raksasas, που είναι οι εξουσιαστές των φαντασμάτων.


Κατά την διάρκεια του έβδομου μήνα του κινέζικου σεληνιακού ημερολογίου γιορτάζεται το φεστιβάλ των πεινασμένων φαντασμάτων. Τον μήνα αυτό οι πύλες της κόλασης είναι ανοιχτές και τα πεινασμένα φαντάσματα είναι ελεύθερα να περιπλανηθούν στη γη και να αναζητήσουν τροφή και ψυχαγωγία. Τα φαντάσματα αυτά έχουν ψηλούς λεπτούς λαιμούς, γιατί δεν έλαβαν τροφή από τις οικογένειες τους. Στα πλαίσια του φεστιβάλ, όλα τα μέλη της κάθε οικογένειας προσεύχονται για χάρη των νεκρών συγγενών τους και καίνε τα λεγόμενα "χρήματα της κόλασης" (hell money). Θεωρούνταν ότι "τα χρήματα της κόλασης" ήταν έγκυρα μόνο στον Κάτω Κόσμο και γι' αυτό τα καίνε προσφέροντάς τα με αυτόν τον τρόπο στα φαντάσματα που έρχονται από την κόλαση προκειμένου να ζήσουν με άνεση στην άλλη ζωή τους. Ακόμη, οι άνθρωποι καίνε χάρτινα σπίτια, αυτοκίνητα και τηλεοράσεις για να ευχαριστήσουν τα πεινασμένα φαντάσματα.
Υπάρχουν πολλές προλήψεις και ταμπού γύρω από το φεστιβάλ των πεινασμένων φαντασμάτων. Κατά τη διάρκεια του εορτασμού του, τα παιδιά συμβουλεύονται να γυρίζουν στο σπίτι πριν νυχτώσει και να μην περιφέρονται στους δρόμους, προκειμένου να μην τους καταλάβει την ψυχή κάποιο φάντασμα. Επιπλέον, το κολύμπι θεωρείται επικίνδυνο, καθώς παλαιότεροι πνιγμοί έχουν αποδοθεί σε αυτά, ενώ αποφεύγεται η οδήγηση κατά τη διάρκεια της νύχτας για να μην υπάρξει κίνδυνος επίθεσης από κάποιο πνεύμα. Μία άλλη πράξη προς αποφυγή είναι το να πάρεις φαγητό από αυτό που προορίζεται ως προσφορά για τα πεινασμένα φαντάσματα και λέγεται ότι συνέπεια μιας τέτοιας ενέργειας θα είναι μία "μυστηριώδης ασθένεια". Επίσης, κάθε παρεβρισκόμενος σε αίθουσες ψυχαγωγικών εκδηλώσεων θα παρατηρήσει ότι η πρώτη σειρά των καθισμάτων είναι άδεια, διότι εκεί κάθονται τα φαντάσματα. Τέλος, δεν πρέπει κανείς να πλησιάζει περιοχές όπου κάηκαν αντικείμενα προς τιμήν των πνευμάτων, αλλιώς υπάρχει πιθανότητα να τον στοιχειώσει ένα από αυτά.

Ιαπωνία: τα φαντάσματα Yurei
Οι Yurei, σύμφωνα με την ιαπωνική παράδοση, είναι φιγούρες ανάλογες με τα φαντάσματα που συναντάμε στους δυτικούς θρύλους. Εναλλακτικές ονομασίες αποτελούν οι λέξεις "Borei"και "Shiryo" που σημαίνουν κατεστραμμένο ή πεθαμένο πνεύμα. Όπως λοιπόν τα ισοδύναμά τους στον δυτικό αλλά και κινέζικο πολιτισμό, πιστεύεται ότι είναι πνεύματα τα οποία κρατιούνται μακριά από μία ειρηνική μεταθανάτια ζωή. Κατά τις παραδοσιακές ιαπωνικές πεποιθήσεις, όλοι οι άνθρωποι έχουν πνεύμα ή ψυχή και όταν ένα άτομο πεθαίνει φεύγει από το σώμα του και εισέρχεται σε ένα είδος καθαρτηρίου, όπου περιμένει για τη σωστή κηδεία και τις μετέπειτα απαραίτητες νεκρικές τελετές, ώστε να μπορέσει να συναντήσει τους προγόνους του. Στην περίπτωση που όλα αυτά πραγματοποιηθούν με το σωστό τρόπο το πνεύμα θα γίνει προστάτης της οικογένειας του και θα επιστρέφει κάθε χρόνο κατά τη διάρκεια του Φεστβάλ Obon, το οποίο διεξάγεται προς τιμήν των νεκρών. Ωστόσο, αν το άτομο έχει είτε ξαφνικό είτε βίαιο θάνατο, όπως όταν κάποιος αυτοκτονεί ή δολοφονείται, είτε αν δεν έγιναν οι απαραίτητες νεκρικές τελετές, είτε αν διακατέχεται από πολύ έντονα συναισθήματα, όπως η επιθυμία για εκδίκηση, η ζήλια, η αγάπη, η προδοσία ή η λύπη τότε το πνεύμα του μετατρέπεται σε Yurei, που μπορεί να γεφυρώσει το κενό ανάμεσα στον κόσμο των νεκρών και τον φυσικό κόσμο. Στην συνέχεια, εξακολουθεί να υπάρχει στη γη μέχρι τη στίμη που θα αναπαυτεί, είτε τελώντας τις τελετουργίες που παραλήφθηκαν, είτε διαλύοντας το συναισθηματικό δεσμό που τον/την κρατάει εκεί, ενώ σε διαφορετική περίπτωση δεν θα πάψει να στοιχειώνει. Οι Yurei δεν περιπλανώνται τυχαία, αλλά παραμένουν κοντά σε μία συγκεκριμένη τοποθεσία, όπως στον τόπο που πέθαναν ή βρίσκεται το σώμα τους ή ακολουθούν κάποιο πρόσωπο, όπως τον δολοφόνο τους ή κάποιον αγαπημένο τους. Εμφανίζονται κυρίως κατά τις 3-4 το πρωί, που θεωρείται η "ώρα των μαγισσών" στην Ιαπωνία και τα όρια ανάμεσα στον κόσμο των νεκρών και των ζωντανών είναι πιο μικρά. Μερικές διάσημες στοιχειωμένες από Yurei τοποθεσίες είναι το κάστρο Himeji και το δάσος στους πρόποδες του βουνού Fuji.
Κατηγοριοποίηση στον κόσμο των YureiOnryο: εκδικητικά φαντάσματα που επέστρεψαν λόγω εχθρικών εις βάρος τους πράξεων κατά τη διάρκεια της ζωής τους.Ubume: μητέρα-φάντασμα που πέθανε στη γέννα ή με το θάνατό της άφησε πίσω της παιδιά σε μικρή ηλικία. Αυτό το είδος φαντάσματος γυρνάει για να φροντίσει τα παιδιά της, συνήθως φέρνοντάς τους γλυκίσματα.Goryo: μνησίκακα φαντάσματα προερχόμενα από την αριστοκρατική τάξη.Funayurei: τα φαντάσματα αυτών που πέθαναν στη θάλασσα.Zashiki-warashi: τα φαντάσματα των παιδιών. Φαντάσματα-Samurai: βετεράνοι του πολέμου Genpei.Αποπλανητικά φαντάσματα: το φάντασμα ενός άντρα ή μιας γυναίκας που ψάχνουν μια μεταθανάτια αγάπη με ένα ζωντανό πρόσωπο.Ο διάσημος καλλιτέχνης Maruyama Ōkyo στον πίνακά του "The ghost of Oyuki" δημιούργησε το πρώτο γνωστό παράδειγμα απεικόνισης Yurei, το οποίο επικράτησε και πέρασε στην παράδοση της Ιαπωνίας. Σήμερα, αυτή η μορφή έχει μετατραπεί σ' ένα είδος στολής Yurei, η οποία δηλώνει την εξωπραγματική φύση τους αλλά και την πολιτισμική προέλευσή τους. Βασικά στοιχεία της είναι:Η λευκή ενδυμασία: τα Yurei είναι συνήθως ντυμένα στα λευκά, κάτι που μας παραπέμπει στο λευκό κιμονό με το οποίο εντύναν τους νεκρούς. Το λευκό δηλώνει την αγνότητα και χρησιμοποιείται στην αμφίεση των ιερέων και των νεκρών.
Τα μακριά μαύρα μαλλιά: τα μαλλιά ενός/μίας Yurei είναι συνήθως μακριά, το οποίο θεωρείται από πολλούς ότι επιβλήθηκε για εμπορικούς λόγους από το θέατρο Kabuki, στο οποίο όλοι οι ηθοποιοί φοράνε περούκες. Ωστόσο, όλες οι γυναίκες στην Ιαπωνία συνηθίζουν, σύμφωνα με την παράδοση να αφήνουν τα μαλλιά τους μακριά και να τα μαζεύουν, αφήνοντας τα ελεύθερα μόνο ως πένθος.Χέρια και πόδια: τα χέρια τους τις περισσότερες φορές κρέμονται από τους καρπούς, τονίζοντας την έλλειψη ζωής. Ακόμη, στερρούνται ποδιών και μοιάζουν σαν να αιωρούνται, στοιχεία που αντιγράφτηκαν και από το θέατρο Kabuki.
Συνοδεύονται από αιωρούμενες φλόγες, σε ζοφερά χρώματα, όπως μπλε, μωβ και πράσινο, οι οποίες είναι μέρη του ίδιου του φαντάσματος και όχι ξεχωριστά πνεύματα.

No comments:

Post a Comment

Τι είναι τα πνεύματα / φαντάσματα Υπάρχουν; Μια Ταξινόμηση φαντασμάτων Και Καθημερινές προτάσεις για Προστασία από πνεύματα Τα στοιχειωμένα...